Малайзиялық инвесторға қатысты дау: фактілер мен оқиғалардың нақты бейнесі
Астана, 2025 жыл – 13 наурызда өткен баспасөз конференциясында «King Development» ЖШС мәлімдемесіне жауап ретінде. Қоғамдық кеңістікте ірі қазақстандық квазимемлекеттік компания 700 000 теңге қарызына байланысты малайзиялық инвестормен келісімшартты бұзғаны туралы бұрмаланған ақпарат таралуда.
Баспасөз конференциясында бұл компания «Қазақстан Ғарыш Сапары» ҰК» АҚ екені және оның тарапынан заңсыз әрекеттерге жол берілгені айтылды. Осыған байланысты «Қазақстан Ғарыш Сапары» ҰК» АҚ келесіні мәлімдейді:
«Қазақстан Ғарыш Сапары» ҰК» АҚ Ұлттық ғарыш орталығының (ҰҒО) операторы және меншік иесі болып табылады. ҰҒО тұжырымдамасы технологиялық және әлеуметтік инфрақұрылымды қамтитын ғарыш кластерін құруды көздейді.
Технологиялық инфрақұрылымды дамыту аясында ғарыш аппараттарын құрастыру-сынақ кешені, арнайы конструкторлық-технологиялық кешен мен тәжірибелік өндіріс, сондай-ақ жерүсті спутниктерді басқару кешені іске қосылды.
Әлеуметтік инфрақұрылым аясында тұрғын үйлер, мектеп, ғарыш кластерінің әкімшілік ғимараты, ғарыш мұражайы және басқа да нысандар салынуы тиіс еді.
Әлеуметтік инфрақұрылымды жүзеге асыру үшін құрылыс салушы ретінде «King Development» ЖШС таңдалып, онымен 2018 жылы келісімшарт жасалды. Компания өз инвестициясының бір бөлігі ретінде 14,5 га жер телімін ұзақ мерзімді пайдалануға берді.
Алайда алты жыл ішінде жоба толық жүзеге асырылмады. Жоспарланған алты тұрғын үй блогының тек біреуі ғана толық салынды. Қалған блоктардың құрылысы белгіленген мерзімде және бүгінгі күнге дейін аяқталмаған, оның ішінде төртеуінің құрылысы мүлдем басталған жоқ.
Бұл келісімшартты бұзудың негізгі себептерінің бірі болды, өйткені жобаның мерзімдері өрескел түрде бұзылды.
Айта кету керек, келісімшарттың 3.4 тармағына сәйкес, «King Development» компаниясы жер телімдерінің инфрақұрылымын дамыту мақсатында инженерлік желілерді өз қаражаты есебінен жүргізуге міндетті еді.
Құрылыс жұмыстарының кешігуінен бөлек, компания жалға алу төлемдерін жүйелі түрде кешіктіріп отырды. Бірнеше рет ескерту жасалғанына қарамастан, инвестор өз міндеттемелерін орындамады, бұл мемлекетке қаржылық шығын келтірді.
Соған қарамастан, «Қазақстан Ғарыш Сапары» ҰК» АҚ жағдайды бейбіт жолмен реттеуге бірнеше рет тырысты.
Бұдан бөлек, серіктестік қарым-қатынасты сақтау және жобаны іске асыру мақсатында құрылыс салушының мерзімдерді кейінге шегеру және жалдау шарттарын жеңілдету туралы өтініштері қанағаттандырылды. Жалпы алғанда, жеті қосымша келісім жасалды.
Алайда бұл жеңілдіктерге қарамастан, құрылыс толық көлемде қайта басталмады, ал құрылыс салушы келісімшарттық міндеттемелерін жүйелі түрде бұзуды жалғастырды.
2024 жылғы ақпанда, тағы бір мерзім бұзылып, келісімшарт талаптары орындалмағаннан кейін, Компания біржақты тәртіпте келісімшартты бұзды.
Келісімшартты бұзудың негізгі себептері:
құрылыстың белгіленген мерзімдерінің өрескел бұзылуы, қаржылық тәртіптің сақталмауы, құрылыс бойынша міндеттемелердің орындалмауы.
Осы ретте, құрылыс салушының айтуынша, құрылыстың кешігу себептерінің бірі Компанияның өзі орнатуы тиіс болған қосалқы станцияның болмауы.
Алайда бұл факт шындыққа сәйкес келмейді.
Сот процестері Компанияның әрекеттерінің заңдылығын растады:
2024 жылғы 23 шілдеде Астана қаласының Мамандандырылған ауданаралық экономикалық соты «Қазақстан Ғарыш Сапары» ҰК» АҚ-ның талабын қанағаттандырып, келісімшарттың бұзылғанын заңды деп таныды. 2024 жылғы 26 қыркүйекте Апелляциялық сот бұл шешімді күшінде қалдырды. 2025 жылғы 17 ақпанда Қазақстан Республикасының Жоғарғы Соты «King Development» ЖШС-нің істі қайта қарау туралы өтінішін қабылдамай, барлық алдыңғы сот шешімдерінің заңдылығын растады.
Келісімшарт бұзылғанына қарамастан, құрылыс салушы жер телімдерін босатқан жоқ, жоба құжаттарын өткізбеді және аяқталмаған нысандарды консервациялаған жоқ, бұл сот шешіміне қайшы келеді.
«Қазақстан Ғарыш Сапары» ҰК» АҚ барлық әрекеттерін заң аясында жүзеге асырды. Сот шешімдері келісімшартты бұзу заңды болғанын толық растады.
Келісімшартты бұзу Қазақстандағы инвестициялық климаттың тұрақсыздығын білдірмейді. Керісінше, бұл – заңды міндеттемелердің орындалуының маңыздылығын көрсетеді. Қазақстан адал және жауапты серіктестер үшін әрдайым ашық, бірақ адал жүргізілмеген кәсіптің салдары болатыны сөзсіз.
Қосымша ақпарат алу үшін:Баспасөз-хатшы, «Қазақстан Ғарыш Сапары» ҰК» АҚ
Айғаным Мұқатай
Email: a.mukatay@gharysh.kz
Телефон: +7 747 661 98 93